ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΠΡΟΤΑΣΗΣ
Ο ΕΛΑΙΩΝΑΣ είναι ένα φιλόδοξο έργο που στοχεύει στην ανάπτυξη μιας φορητής πλατφόρμας βιοαισθητήρων για τον γρήγορο έλεγχο της ποιότητας του ελαιόλαδου, κατά τη διάρκεια των διαφόρων σταδίων της αλυσίδας παραγωγής και τυποποίησής του.
Η Ελλάδα είναι ο τρίτος μεγαλύτερος παραγωγός ελαιόλαδου στον κόσμο (11% της συνολικής παραγωγής), μετά την Ισπανία (40%) και την Ιταλία (14%), με το ελληνικό ελαιόλαδο να θεωρείται ανώτερης ποιότητας, καθώς το 80% της παραγωγής είναι εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο. Παρ’ όλα αυτά, οι συνεχώς αυξανόμενες απαιτήσεις για την παραγωγή τροφίμων υψηλότερης ποιότητας με ολοένα αυστηρότερα πρότυπα, σε συνδυασμό με τον κατακερματισμό των παραγωγικών μονάδων του ελαιόλαδου στον Ελλαδικό χώρο και το μικρό μέγεθος των γεωργικών εκμεταλλεύσεων, αναδεικνύουν την αναγκαιότητα για νέες μεθόδους γρήγορου ελέγχου της ασφάλειας του ελαιόλαδου, κοντά στα στάδια παραγωγής και τυποποίησής του που θα επιτρέψει την έγκαιρη ανίχνευση και περιορισμό του μολυσμένου μέρους.

Στις μέρες μας, o έλεγχος της ποιότητας και ασφάλειας του ελαιόλαδου πραγματοποιείται από εξειδικευμένα, δημόσια ή ιδιωτικά αναλυτικά εργαστήρια εξοπλισμένα με σύγχρονα συστήματα όπως μέθοδοι της υγρής (LC-MS/MS) και αέριας χρωματογραφίας μάζας (GC–ECD). Παρόλο που αυτές οι μέθοδοι παρέχουν πολύ ακριβή αποτελέσματα και εκατοντάδες αναλύσεις σε μία και μόνη δοκιμή, επαληθεύοντας ότι το προϊόν είναι απαλλαγμένο από μεγάλο αριθμό πιθανών μολυσματικών ουσιών, είναι δαπανηρές και χρονοβόρες, με χρόνο ανάλυσης που κυμαίνεται από 2-4 μέρες.
Το έργο ΕΛΑΙΩΝΑΣ έρχεται ως μία καινοτόμα πρόταση ανάπτυξης μίας φορητής και φιλικής προς το χρήστη συσκευής ανίχνευσης υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων και φθαλικών εστέρων στο ελαιόλαδο που θα μπορούσε να αντικαταστήσει τις βαριές, πολύπλοκες και χρονοβόρες αναλυτικές μεθόδους που χρησιμοποιούνται σήμερα για το σκοπό αυτό. Η ανάπτυξη ενός συστήματος ελέγχου της ποιότητας και ασφάλειας του ελαιόλαδου, ικανού να χρησιμοποιηθεί από μη-εξειδικευμένους χρήστες για τον έλεγχο των προϊόντων τους στο χώρο παραγωγής, θα δώσει στους παραγωγούς, τις εταιρείες τροφίμων και τους διανομείς την ευελιξία να δοκιμάζουν τακτικά και με οικονομικά αποδοτικό τρόπο μια σειρά αναλυτών και θα τους επέτρεπε να προσφέρουν λύσεις αποκατάστασης ταχύτερα από ό, τι είναι σήμερα δυνατό.
Η εργαστηριακή πρωτότυπη συσκευή ΕΛΑΙΩΝΑΣ που θα αναπτυχθεί, από την σύμπραξη των Επιχειρήσεων και Πανεπιστημίων/ερευνητικών κέντρων που συμμετέχουν στο έργο, θα αποτελέσει μία καινοτομία μεγάλης αξίας τόσο για την εθνική όσο και την διεθνή παραγωγή και τυποποίηση του ελαιόλαδου, η οποία θα αξιοποιηθεί πρωτίστως από τον φορέα-τελικό χρήστη αλλά και από τους υπόλοιπους τεχνολογικούς φορείς του έργου, συμβάλλοντας τόσο στην περαιτέρω ανάπτυξή των επιχειρήσεων, ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητάς τους σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο όσο και στην προώθηση των δραστηριοτήτων των ερευνητικών οργανισμών και την διασύνδεσή τους με τις πραγματικές ανάγκες της οικονομίας και της αγοράς.